Het lijkt erop dat je je gezichtsveld kunt vergroten (Afbeelding: Tui De Roy/Science Photo Library /Getty)
We merken onze blinde vlekken nauwelijks op, maar het lijkt erop dat we ze kunnen verkleinen als we dat willen. Het vergt alleen wat oefening.
Kijk eens naar de stip en kruis hieronder. Sluit je rechteroog, concentreer je op het kruis en beweeg je hoofd langzaam naar voren en naar achteren – op een gegeven moment zal de stip verdwijnen. Dat komt omdat je oogzenuw op dat moment samenkomt met je netvlies en een plek zonder fotoreceptoren achterlaat. Je merkt het normaal gesproken niet omdat je hersenen de lege plek vullen met informatie op basis van wat je rond de plek ziet.
Maar mensen melden vaak een kloof in hun gezichtsveld die groter is dan kan worden verklaard door de blinde vlek van het netvlies, zegt Paul Miller van de Universiteit van Queensland in Brisbane, Australië. Hierdoor vroeg zijn team zich af of de kloof kleiner kon worden.
Ze bedachten software die een cirkel weergeeft die iets groter is dan het gat in iemands gezichtsveld. De cirkel heeft strepen binnenin en vrijwilligers werd gevraagd in welke richting deze zich bewogen.
De grootte van de cirkel werd aangepast om net groot genoeg te zijn voor deelnemers om ongeveer 70 procent van de tijd de juiste richting te kiezen – veel beter dan bij toeval. Na verloop van tijd konden vrijwilligers dit nauwkeurigheidsniveau behouden, zelfs nadat de cirkel met ongeveer 10 procent was gekrompen. “Mensen ontwikkelden gevoeligheid voor dingen die ze aan het begin van de training blijkbaar niet konden zien,” zegt Miller.
Verbetering van stoornissen
Slechts 10 vrijwilligers namen deel, en Miller zegt dat de training bijvoorbeeld het tennis van iemand met goed zicht niet zou verbeteren. “Maar het zou grote voordelen kunnen hebben voor mensen met gevallen van pathologische gelokaliseerde blindheid, zoals leeftijdsgebonden maculaire degeneratie,” hij zegt. “Als we mensen kunnen trainen om gevoeliger te zijn voor bewegingen in en rond gebieden met gelokaliseerde blindheid, kunnen we de prestaties verbeteren bij het uitvoeren van belangrijke taken zoals autorijden,” zegt hij.
Als het effect wordt gerepliceerd in grotere studies, toont het aan dat “er een mate van plasticiteit is gedurende het hele leven op het corticale niveau”, zegt James Bourne van de Monash University in Melbourne, Australië. Hij zegt dat soortgelijke effecten zijn aangetoond bij mensen wanneer er hersenbeschadiging is opgetreden na een beroerte, maar niet na oogbeschadiging. Als deze plasticiteit nog steeds aanwezig is bij mensen met maculaire degeneratie, kan het een nuttige behandeling zijn.
Journal reference: Current Biology, DOI: 10.1016/j .cub.2015.07.026
